از اعدام در ملاعام تا فرهنگ‌سازی اجتماعی

ایلنا: ارتکاب جرم یک معضل بزرگ اجتماعی است که تمام کشورهای دنیا را با خود به میزانهای متفاوت درگیر کرده است و در این میان علاوه بر اقدامات و عملکرد مناسب پلیس به ترویج رفتارهای مناسب و فرهنگ سازی نیازمند هستیم.

پلیس به عنوان یک نهاد به تنهایی نمی‌تواند در مقابل جرایم موفق عمل کند لذا در این زمینه فرهنگ‌سازی و ترویج هنجارهای اجتماعی مطبوع جامعه نقش به سزایی دارد.

از گذشته‌های دور، اجرای اعدام و قصاص در ملا عام یک راه خوب جهت تنبیه مجرمان و بزهکاران در کشورهای دنیا محسوب می‌شد تا علاوه بر تخریب چهره بزهکاران، توانایی نیروی پلیس در دستگیری مجرمان اثبات و اعتماد مردم به پلیس جلب شود.

با گذشت زمان و بررسی نتایج اعدام و قصاص در ملا عام دیده شد که اجرای این مراسم در مکانهای عمومی اثرات بسیاری را در رفتار مردم و بزهکاران به دنبال دارد.

نشر تصاویر و کلیپ خشونت آمیز و جنایات در محافل عمومی، ‌فضای مجازی و رسانه‌ها، احساس عدم امنیت را به جامعه تزریق می‌کند و این نکته شاید از نظر افرادی که حتی با نیت ارتقای اعتماد مردم به پلیس انجام می‌شود دور مانده باشد که وقتی نشر این تصاویر در بین مردم انجام شود مردم بیشتر به اقدامات پلیس بد بین می‌شوند و همچنین یک فرصت اید‌ه‌آل را برای تبلیغات علیه کشور در مجامع بین‌المللی فراهم می‌کند.

مصطفی فروتن به عنوان یک آسیب‌شناس معتقد است که باید حاضران مراسم اعدام و قصاص در ملا عام کنترل شوند و این بهترین راهکاری است که در قبال تاکید بر اجرای اعدام و قصاص در ملا عام وجود دارد.

همچنین فرمانده ناجا چندی پیش در رابطه نشر تصاوبر زورگیری گفته بود که در تهران زورگیری اتفاق می‌افتد اما انعکاس این تصاویر از سوی رسانه‌ها کار درستی نیست و اگر مردم مستنداتی شامل فیلم و تصویر یا اطلاعاتی دارند به جای آنکه در رسانه‌ها آن را منعکس کنند، بهتر است آن را در اختیار پلیس قرار دهند.

شاید با کنترل سن و جنس حاضرین در مراسم اعدام در ملا عام و همچنین اجرای این مراسم در مناطق دور از محل سکونت شهروندان و خارج از شهری بتوان از ترویج ناهنجاری‌های ناشی از اعدام در ملا عام بکاهیم.

هنگام اعدام یک مجرم، هدف اصلی نهادهای قضایی و پلیس، عبرت آموزی افراد از ارتکاب به جرم است درحالی که وقتی به یک اعدام در ملاعام رفته بودم تنها درصد کمی به عبرت و نتیجه رفتار بزهکار یا مجرم توجه کردند و بیشتر افراد به نوع و نحوه مرگ مجرم توجه می‌کردند حتی بسیاری از آن‌ها دچار ترس و وحشت از محله خودشان شده بودند چراکه تا مدت‌ها نتوانسته بودند صحنه مرگ آن مجرم را در محله خودشان فراموش کنند.

ترس و وحشت اعدام در ملاعام را به راحتی می‌توان در ذهن کودکان و افراد کم سن و سال حاضر در مراسم اعدام مشاهده کرد.

ابهری درباره ایجاد ترس و استرس در کودکان ساکن در مناطقی که اعدام در آنجا انجام می‌شود می‌گوید: این کودکان و جوانان شاید در ظاهر دچار آسیب روحی نشوند ولی این رویداد در ذهن آنان به جا می‌ماند و آسیبهای روحی شدیدی در بلند مدت بر آن‌ها وارد می‌شود.

البته با توجه به آمار اعلام شده اقدامات پلیس در کاهش جرایم قابل تقدیر و تجلیل است ولی برای کاهش جرایم نباید تنها به پی گیری‌های پلیس اکتفا کرد و زمانی که پلیس به دنبال دستگیری مجرمان است گسترش برنامه‌های فرهنگی در رسانه ملی و مراکز آموزشی می‌تواند کمک فراوانی کند.

بهترین راه حل از نظر ابهری و فروتن دو آسیب‌شناس در ترویج هنجارهای اجتماعی، آموزش فرزندان در خانواده هاست و همچنین آگاه کردن افراد از نتایج رفتارهای ناهنجار در جامعه می‌تواند مردم را از ارتکاب به جرم بازدارد.

البته نباید از فرهنگ غنی ایرانی اسلامی غافل شد و ترویج این آداب و رسوم نکته مهمی در کاهش جرایم در کشور به شمار می‌‌آید که در این میان جای خالی آن در میان جوانان احساس می‌شود و گرایش به سمت برنامه‌هایی که در آن خشونت و جرایم یک ارزش به شمار می‌آید موجب شده است تا ارزشهای واقعی از جوانان دور بماند و یا لااقل کمرنگ‌تر شود.

والدین باید به اوقات فراغت فرزندان خود و گروه همسالان فرزندان به ویژه کودکان توجه کنند و همچنین ایجاد فضای تعاملی در خانواده، فرزند را به سمت خانواده میل می‌دهد تا کوچه و خیابان!