متدولوژی زندگی برتر مصطفی فروتن ؛ روانشناس ، مدرس و محقق علوم رفتاری
تحلیل شوک
مصطفی فروتن، روانشناس
گاهی یادآوری خاطرات گذشته برای برخی افراد بسیار آزاردهنده و دردناک است به قدری که فرد برای فرار از آن یادآوری روزها دست به هر کاری می‌زند. گاه ارتباط با دوستان ناباب، رفتن به سوی موادمخدر و تکرار مداوم افکار نامطلوب زمینه‌ساز بروز جرایم دیگر می‌شود که آسیب‌های جدی را به همراه خواهد داشت و سلامت روان فرد را تهدید می‌خواهد کرد. به عنوان مثال یادآوری مکرر درگیری و رفتار پرخطری که در گذشته از سوی فرد رخ داده که در آن حادثه طرف مقابلش دچار آسیب جدی شده یا اینکه خودش مورد ظلم قرار گرفته هر لحظه حال وی را آشوب می‌کند و نمی‌گذارد در لحظه، زندگی کند و برنامه‌ای صحیح برای آینده‌اش داشته باشد. همین مرور افکار مزاحمی که در گذشته رخ داده اختلال‌هایی را در رفتار، زندگی و افکار فرد به وجود می‌آورد اما با آموختن تکنیک‌های معتبر روانشناسی می‌توان به مقابله و کنترل نشخوار فکری و فراموش کردن خاطرات بد گذشته پرداخت.
در یکی از روش‌ها که به جدول زمان متناقض معروف است فرد نه از خاطرات بد فرار می‌کند و نه آنها را نادیده می‌گیرد بلکه در چار چوب برنامه‌ریزی خود به آنها فکر می‌کند و در همان وقت تعیین شده تا آنجا که ذهن می‌خواهد به اعماق آنها می‌رود اما بعد از پایان مدت تعیین شده با نهیبی که به خود می‌زند مسیر بهتری برای رویارویی با این موضوع خواهد یافت.
در تمرین دیگر افراد هنگام هجوم افکار نامطلوب با آنها حرف می‌زنند و آن را متوقف می‌کنند و برای آنها قرار ملاقات تعیین می‌کنند که مثلاً فلان ساعت فلان روز با چنین افکاری روبه‌رو می‌شوم و هر موقع که این افکار در غیروقت تعیین شده به ذهن هجوم آوردند به آنها می‌گوید بروید و در فلان روز و فلان ساعت که برایتان وقت گذاشته‌ام بیایید که به این روش تمرین تایم تیبل پارادوکسیکال گفته می‌شود.
از آنجایی که این افکار یاد گرفته‌اند هر موقع که دلشان می‌خواهد به ذهن شما بیایند و افکار پریشان و حال بد را با خود همراه داشته باشند با این روش به آنها یاد می‌دهیم که هنوز ساخته دست ما هستند و هر موقع که ما به آنها اجازه دهیم می‌توانند به ذهن ما وارد شوند. با روش برنامه‌ریزی برای حضور این افکار و کم کردن تدریجی زمان اختصاص یافته، می‌توانیم این افکار را تحت کنترل خود درآورده و در نهایت آنها را به بایگانی ذهن بسپاریم. مثلاً تصمیم می‌گیرید هر روز موقعی که از خواب بیدار شدید و ساعت 10 صبح و 5 عصر و 12 شب هر کدام به اندازه مثلاً 5 دقیقه کاملاً به خاطرات بدتان فکر کنید اما نکته اصلی این است که بیشتر از 5 دقیقه یا زمانی که برای خودتان تعیین کردید به آنها فکر نکنید. جلوی ذهنتان را نگیرید و بگذارید تا هرجا که می‌خواهد پیش برود و اصلاً جلوی احساساتتان را نگیرید. حتی اگه گریه تان گرفت، گریه کنید. نکته دوم و مهم اینکه فقط در ساعات تعیین شده به آنها فکر کنید و نه خارج از آن…
این روش شاید در ابتدا سخت به نظر برسد، ولی نتیجه بسیار اثربخشی دارد. کم کم زمان آن را کمتر و نوبت‌هایشان را هم کمتر کنید. مثلاً هر روز فقط دوبار و هر بار چند دقیقه به آنها فکر کنید. بنابراین به طور شگفت‌آوری همه چیز در ذهنتان مرتب می‌شود و از یادتان می‌رود. با استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی ذهن می‌توان از بروز و تکرار حوادث و جرایمی‌که در گذشته رخ داده و هر لحظه یادآوری می‌شود جلوگیری کرد.