پول تو جیبی

گروه شوک – پرستو رفیعی: پدر و مادر «حمید» پزشک بودند، او در خانواده مرفهی زندگی می‌کرد و همیشه بیشتر از دوستانش پول توجیبی داشت. «حسن» هم در شرایط مشابهی زندگی می‌کرد و باور نکردنی بود که روزی این دو پسر هم‌مدرسه‌ای به‌خاطر دستیابی به ثروت رؤیایی دست به قتل بزنند!

اما این اتفاق افتاده است و در یک پرونده واقعی دو پسر از خانواده‌های ثروتمند با شرایط اجتماعی مناسب پسربچه‌ای را ربودند، وی راکشتند و سعی کردند از خانواده گروگان خود، پول میلیونی به جیب بزنند.«حمید» و «حسن» وقتی دستگیر شدند در برابر خانواده‌هایشان شرمسار بودند و هدفشان از گروگانگیری را به‌دست آوردن پول بیشتر برای ولخرجی‌هایشان دانستند و گفتند نمی‌خواستند در تفریح و رفاه‌شان حتی برای خودرو در محدودیت پدر و مادر باشند چرا که عادت کرده بودند همیشه با همسالان و دوستان‌شان متفاوت باشند و با پول توجیبی‌های زیادی که می‌گرفتند، آرزوهایشان نیز به سمت بی‌نهایت می‌رفت.این یک روی سکه پول توجیبی ‌است و از سوی دیگر پسری که هر روز زنگ تفریح به تماشای دوستانش می‌نشست که چگونه با پول توجیبی‌هایشان خوراکی و ساندویچ‌های لذیذ می‌خریدند و وی باید همان لقمه مادرانه را می‌خورد که همیشه طعم پنیر می‌داد، روی دیگر سکه است.علی همیشه حسرت موبایل‌های دوستانش را داشت و می‌دید دوستانش چه آسوده سیمکارت‌هایشان را شارژ می‌کنند و با هم برای تفریح قرار می‌گذارند اما او باید همیشه بهانه‌ای برای نرفتن می‌تراشید تا خجالت‌زده نباشد و تحقیر نشود.
یک روز وقتی به پیرزن ناتوانی کمک کرد تا وسایلی که خریده به‌خانه‌اش ببرد، در چاردیواری خانه رنگ طلاهای پیرزن همه نداشته‌های کوچک و بزرگ پسرک را در برابر چشم‌هایش به نمایش گذاشت.هنگامی که «علی» خانه پیرزن را ترک کرد، جیب‌هایش پر از طلا‌هایی بود که می‌توانست همه رؤیاهایش را به واقعیت تبدیل کند اما «علی» می‌ترسید به‌دستان خون‌آلودش نگاه کند.
این پسر در دادگاه گفت: همیشه حسرت پول توجیبی مدرسه را داشتم.ضرورت پرداخت پول به‌عنوان پول توجیبی بحثی است که همواره در خانواده‌ها مطرح می‌شود. کارشناسان بر این باورند که پرداخت پول توجیبی برای برطرف کردن قسمتی از نیازهای فرزندان ضروری است اما باید توجه کرد که این پرداخت به صورت اصولی و کارشناسی انجام پذیرد.
خانواده‌ها معمولاً با توجه به وضعیت مالی و نیاز فرزندان مقدار پولی را به صورت هفتگی یا ماهانه در اختیار آنها قرار می‌دهند اما چه دلایلی این پرداخت را الزامی می‌کند.
«زینب فرزادفر» روانشناس بالینی کودک و نوجوان می‌گوید: همان‌طور که در سال‌های ابتدایی زندگی کودک، والدین بی‌چون و چرا نیازهای وی را تأمین می‌کنند در سال‌های نوجوانی نیز آنها باید به فرزند خود کمک کنند تا با هویت و تعریف درست از هویت خود از دوران نوجوانی خارج شود. یکی از مؤلفه‌های مهم استقلال است که در ایجاد احساس هویت مؤثر است.
وی افزود: در این راستا پرداخت مقدار پولی به‌عنوان پول توجیبی از زمانی که کودک معنای پول را بفهمد کمک می‌کند او بتواند احساس مسئولیت و مدیریت منابع مالی خود را تجربه کند. پرداخت پول توجیبی بر کمک به ایجاد اعتماد به‌نفس و خودباوری کمک می‌کند تا نوجوان بتواند تأمین نیازهای خود را به تأخیر بیندازد تا بتواند به هدف‌های بزرگتری برسد و این نمونه بارز مدیریت منابع مالی در زندگی است. بنابراین کودک و نوجوانی که پول توجیبی نمی‌گیرد به یکی از خواسته‌های اساسی و رشدی خود یعنی استقلال نمی‌رسد و علاوه بر کجروی‌هایی که ممکن است به آن دچار شود در دوران بزرگسالی نخواهد توانست فردی مسئولیت پذیر و مستقل باشد. در ادامه پدرها و مادرها باید اجازه دهند بچه‌ها خودشان هزینه کنند و والدین تنها مسئولیت هدایت درست هزینه کردن را برعهده بگیرند و هرگز فرزندشان را برای اشتباه در خرج کردن پول توبیخ نکنند. اما مفهوم محدودیت در زندگی را به او بیاموزند. پژوهشگران و صاحبنظران در حوزه روانشناسی و جامعه شناسی معتقدند: پرداخت پول توجیبی نقش انکارناپذیری در شکل‌گیری شخصیت انسان‌ها دارد اما نکته در خور توجه این است که این میزان پول توجیبی چقدر باشد که نوجوان را به انحراف و تباهی نکشاند. پدر ومادری که با همه توان سعی می‌کنند نیازهای بچه‌شان را تأمین کنند هرگز نمی‌خواهند آینده بچه‌شان را تباه کنند اما بسیار دیده شده است دختران یا پسران زیاده خواهی که به دلیل انتظارات بیش‌از حد از شریک زندگی شان، سقف رؤیاهایشان را نابود می‌کنند یا نوجوانانی که برای یادگیری قناعت نمی‌توانند نیازهای عادی خود را برطرف کنند و برای خرید حتی یک ساندویچ، پول همکلاسی‌شان را بر می‌دارند و به آرامی لذت برطرف کردن نیاز‌های خود را با شکستن قبح زشت دزدی از بین می‌برند.
«مصطفی فروتن» روانشناس و پژوهشگر علوم رفتاری می‌گوید: در حقیقت بحث پرداخت پول توجیبی از گذشته‌های دور وجود داشته و زندگی صنعتی آغاز‌گر پدیده پرداخت پول توجیبی نبوده بلکه تنها باعث شده است شیوه پرداخت تخصصی‌تر شود. این بحث مانند هر پدیده دیگری دولبه دارد و مانند چاقو دارای جنبه‌های مثبت و منفی است.
وی در ادامه می‌گوید: اگر در این پرداخت کارشناسی صورت بگیرد نه تنها احساس غرور و مفید بودن را در بچه‌ها ایجاد می‌کند بلکه ارزش پول را به آنها می‌آموزد و سرفصل‌های مدیریت زندگی و مدیریت اقتصادی را به آنها آموزش می‌دهد.
اما اگر با افراط و تفریط و غیر کارشناسی پرداخت صورت گیرد به‌راحتی می‌تواند انحرافاتی را به دنبال داشته باشد. بنابراین هنگامی که کودک توانست معنای پول و شمردن و نگهداشتن آن را یاد بگیرد باید نیازهای ثانویه‌ای که خودش قادر به تأمین آن است را والدین محاسبه کنندو با توجه به این نیازها مبلغ معقولی در نظر گرفته شود. هرچند در این میان تمکن مالی خانواده هم نقش مهمی دارد اما پرداخت پول توجیبی کمتر از حد نیاز باعث می‌شود نیاز کارشناسی شده فرزند اشباع نشود و زمینه انحراف او ایجاد شود. فرزند خانواده دراین شرایط ممکن است به سراغ جیب پدر یا کیف مادر برود و پولی را بردارد. در این مرحله پدر و مادر‌ها با اطلاع از موضوع بچه را سرکوب و راه دزدی و خطاهای بزرگ‌تر را برای او باز می‌کنند.
«فروتن» می‌افزاید: از سوی دیگر بسیار دیده شده است خانواده‌هایی که از تمکن مالی بالایی برخوردارند رویکردی غیر کارشناسی به این موضوع دارند و پول بیشتری از نیاز در اختیار فرزند یا فرزندان‌شان قرار می‌دهند.
این ادبیات رفتاری باعث می‌شود کودک و نوجوان قانع بودن را نیاموزند و در مرحله‌ای زیاده‌خواهی در وی چنان رشد کند که کم یا زیاد بودن پول دریافتی برایش تفاوتی نداشته باشد.
از سوی دیگر جوانی که پول توجیبی مازاد بر نیازهایش دریافت می‌کند آگاهانه یا ناآگاهانه مورد سوءاستفاده مغرضین قرار می‌گیرد.در چنین شرایطی به‌راحتی بستری برای انحراف و سوءاستفاده ایجاد می‌شود.
سرهنگ مصطفایی معاون جرایم جنایی پلیس آگاهی ناجا می‌گوید: نیاز به پول توجیبی و مسائل مالی در هر کودک و نوجوانی متناسب بامحل زندگی و مسائل فرهنگی و اقتصادی محل زندگی وی با همسالان دیگر او متفاوت است.
والدین باید ارتباط مناسبی با فرزندشان برقرار و نیازهای وی را شناسایی کنند و با توجه به نیازهای او مبلغی را به‌عنوان پول توجیبی پرداخت کرده و نیازهای فرزند خود را در حد معقول رفع کنند و حتی اگر فرزند خانواده توقعات غیر منطقی داشت سعی کنند به صورت منطقی و برقراری ارتباط صمیمی درخواست‌های فرزندشان را به طریق منطقی مرتفع کنند زیرا همیشه کسانی هستند که از این نیازها سوءاستفاده کنند.
سرهنگ «مصطفایی» در ادامه از مجرمانی می‌گوید که کودکان و نوجوانان را قربانی زیاده‌خواهی خود می‌کنند.
آری در گوشه و کنار جوامع کنونی مجرمانی در کمین نشسته‌اند و به‌دنبال طعمه هستند تا آن را قربانی خواسته‌های پلید خود کنند برای مثال مجرمانی که با تأسیس کافی‌نت نوجوانانی که توانایی پرداخت هزینه‌های بازی‌های کامپیوتری را نداشتند شناسایی می‌کردند و در یک فرصت مناسب از آنها می‌خواستند در ازای جابه‌جایی بسته‌ای کوچک برای مدتی طولانی از کامپیوتر استفاده کنند. دسته کوچکی از این مجرمان حرفه‌ای هستند. اما آیا تنها نظارت کارشناسی بر مقدار پول توجیبی برای جلوگیری از گرفتاری در دام بزهکاران کافی است؟دکتر جعفر میرزایی روانشناس بر این باور است که شیوه فرزندپروری صحیح می‌تواند شرایطی را ایجاد کند که اگر پول توجیبی بیش از حد نیاز فرزند هم باشد او رفتار غیر اخلاقی انجام نمی‌دهد و حرمت را نمی‌شکند زیرا در شیوه فرزند پروری آزادی خواهانه مبتنی بر محدودیت، فرزندان در بستر خانواده اعتماد کردن و اعتماد دادن را آموخته و تلاش می‌کنند اعتماد والدین شان را خدشه دار نکنند. میرزایی در ادامه می‌گوید: در خانواده‌هایی که سیستم سختگیرانه و مستبدانه بر شیــــوه فرزند پروری حاکم است داشتن پول زیاد یا کمتر از نیاز می‌تواند عواقب بدی داشته باشد. در خانواده‌های آسان‌گیر و سهل‌انگار هم اصول و مبانی درستی برای تربیت فرزند استفاده نمی‌شود. در چنین خانواده‌هایی فرزندان تصمیمات مهم و اساسی می‌گیرند و اگر نیازهای آنها برطرف نشود دست به هر کاری می‌زنند، در واقع ممکن است اگر پول توجیبی فرزندان چنین خانواده‌ای کافی نباشد وسیله‌ای از خانه بردارند و بیرون از خانه دست به دزدی بزنند. حتی اگر مبالغ هنگفتی که مبتنی بر نیاز آنها نیست در اختیارشان قرار گیرد به انحرافات دیگر کشیده شوند زیرا چنین فرزندانی اعتماد و تعهد به پدر و مادر را نیاموخته‌اند.
پس می‌توان نتیجه‌گرفت که پول توجیبی باید با پشت سر گذاشتن پروسه‌ای مناسب و منطقی نسبت به شرایط خانواده، سن فرزندان، محیط اجتماعی درگیر با آن و محله زندگی انتخاب شود تا شرایط سوئی به وجود نیاورد.

http://www.iran-newspaper.com/Newspaper/BlockPrint/16621